Guzki tarczycy są jedną z najczęstszych chorób endokrynologicznych, występującą u 10-40% pacjentów (w zależności od badanej populacji i zastosowanej metody diagnostycznej). Wyróżnia się 3 zasadnicze rodzaje guzków: guzki rozrostowe (hiperplastyczne), nowotwory łagodne (gruczolaki) oraz nowotwory złośliwe (raki). Dwie pierwsze grupy guzków łącznie określa się mianem zmian łagodnych. Wśród czynników predysponujących do powstawania guzków tarczycy wymienić należy niedobór jodu oraz mutacje materiału genetycznego związane z procesami utleniania jodu w komórkach tarczycy.
Większość guzków tarczycy ma charakter łagodny i zazwyczaj wymaga jedynie okresowej kontroli ultrasonograficznej (poza pewnymi szczególnymi sytuacjami, gdy wskazana jest operacja). W przypadku guzków złośliwych (występujących w kilku procentach przypadków) konieczna jest operacja, zazwyczaj całkowitego wycięcia tarczycy oraz ew. dodatkowe leczenie jodem promieniotwórczym i hormonem tarczycy. Zastosowanie odpowiedniej terapii pozwala na uzyskanie wysokiego odsetka wyleczeń w zróżnicowanym raku tarczycy.
Najbardziej użytecznym badaniem w ocenie guzków tarczycy jest usg. Pozwala ono na ocenę wielkości zmian, ultrasonograficznych cech ryzyka nowotworowego kwalifikujących do biopsji oraz okresową kontrolę guzków. Badaniem pozwalającym rozróżnić guzki łagodne i złośliwe jest biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana (bacc).